Op weinig plekken in het landelijk gebied in Nederland komen zoveel ingewikkelde vraagstukken bij elkaar als in De Peel. De ruimte is er schaars voor maatschappelijke uitdagingen als landbouw, natuur, klimaat, energie en wonen. Op 3 juli jl. gingen direct betrokkenen tijdens het Zomerpeelcafé in Deurne met elkaar in gesprek over mogelijke oplossingen.

Het Regio Deal project ‘Aanpak stallen en weerbaarheid buitengebied’ werken boeren, gemeenten en inwoners samen aan manieren om het platteland vitaal te houden. In dat verband heeft Boekel onlangs voor buurtschap ‘Bovenstehuis’ nieuwe kaders vastgesteld voor geur, luchtkwaliteit, geluid en huisvesting van arbeidsmigranten.

De provincie Noord-Brabant werkt momenteel aan het Ruimtelijk Voorstel Brabant, dat een bouwsteen is voor de nieuwe Nota Ruimte van het Rijk. Voor dit provinciale voorstel hebben de Noordoost-Brabantse gemeenten en waterschappen gezamenlijk via RNOB een bouwsteen aangeleverd: het Ruimtelijk Voorstel RNOB.

De gemeenten en waterschappen in Noordoost-Brabant gaan actiever inzetten op behoud en versterking van natuur en landschap in de regio. Tijdens de RNOB Regiodag van 12 oktober jl. hebben de betrokken wethouders ingestemd met de nieuwe Agenda Natuur en Landschap.

De gevolgen van klimaatverandering worden overal, ook in onze regio, steeds zichtbaarder. Omdat klimaatverandering niet ophoudt bij de gemeentegrenzen zetten gemeenten en waterschappen in Noordoost-Brabant samen met provincie de schouders onder klimaatadaptatie. De actualiteit van verdroging en vernatting vragen om een actualisering van het huidige programma Klimaatadaptatie van RNOB.

Bestaande patronen doorbreken, vertrouwen verdienen en vooral vlot stappen vooruit blijven zetten. Dat zijn de basisvoorwaarden om complexe onderwerpen waar partijen met elkaar op vastlopen verder te brengen. Marlies Kampschreur, programmamanager van het Regio Deal project ‘Puzzelen met Ruimte’, en Niki Thewissen, koppelteamlid vanuit de gemeenten, kijken enthousiast terug op een ‘botsproef’ die onlangs is uitgevoerd in het kader van het stikstofvraagstuk in onze regio.

Nederland staat voor belangrijke uitdagingen als het gaat om de verdeling van vele ruimtevragende opgaven over de beperkte ruimte die er is. Te denken valt aan woningbouw, klimaatmaatregelen, transitie van de landbouw en het buitengebied, natuur en energie. 

Crises op gebied van woningbouw, klimaat, energie, stikstof, water, bodem en andere maatschappelijke opgaven én bijbehorende maatregelen volgen elkaar steeds sneller op. Deze en andere ontwikkelingen vormen de aanleiding om opnieuw naar de indeling van de beschikbare ruimte in ons land te kijken. Daarmee is ruimtelijke ordening weer terug op de agenda’s van de verschillende overheden. 

Op woensdag 8 februari bracht het regieondersteuningsteam NPLG*-Zuid Nederland een werkbezoek aan onze regio. Vanuit het ministerie van LNV is dit team betrokken bij het leggen van de complexe ruimtelijke puzzel in het landelijk gebied waar urgente opgaven gelijktijdig en in samenhang moeten worden opgepakt.

Noordoost-Brabant is een regio met bijna 700.000 inwoners waarvan een steeds groter deel 65 jaar en ouder is. De meeste inwoners ervaren hun gezondheid als (zeer) goed en zijn tevreden over het woonklimaat. Ze reizen veel met de auto maar wel steeds meer elektrisch. 

Natuur en landschap zijn belangrijke thema’s voor Noordoost-Brabant. Ze maken deel uit van de opgaven in de Samenwerkingsagenda van RNOB. Laurens Wols, Regisseur Natuur en Landschap van RNOB werkt momenteel, met ondersteuning van Maartje van Lieshout, aan een nieuw programma Natuur en Landschap. Het vorige programma dateerde uit 2016. 

Per 1 november start Mariëlle Renee van de gemeente Oss als Regisseur Economie. Zij volgt Paul Kersten op die deze functie de afgelopen maanden tijdelijk heeft ingevuld. 

Op 7 oktober jl. brachten de wethouders van het poho Duurzame Leefomgeving (DULO) van RNOB en gemeentelijke medewerkers een werkbezoek aan Aadal-Noord. Aadal-Noord is een van de gebiedsprocessen in het kader van de provinciale GebiedsGerichte Aanpak (GGA) GroenBlauw. 

Door het veranderende klimaat wordt het steeds warmer in Nederland. Ook zullen er vaker extreem natte en langdurige droge periodes voorkomen. Met name Zuid-Nederland, en dus ook Noordoost-Brabant, is extra gevoelig voor droogte. Dat komt onder andere door landschappelijke kenmerken zoals beekdallandschappen en zandgronden. 

De agrarische sector is flink in beweging. Als gevolg van veranderende regels zullen veel boerenbedrijven gaan stoppen of van functie veranderen. Ook zijn er bedrijven die uitbreiden of die nieuw starten. In de gemeente Meierijstad komt er tot 2035 naar verwachting zo’n 485.000 m2 oppervlakte aan stallen vrij. Ongeveer de helft daarvan, ca. 200.000 m2, zal worden gesloopt.

Het komt in Nederland nauwelijks voor dat een waterschap zó samenwerkt met gemeenten. In Noordoost-Brabant gebeurt dat wel. Waterschap Aa en Maas heeft zelfs een positie in het dagelijks bestuur en in andere bestuurlijke overleggroepen van RNOB. 

Peel Natuurdorpen wordt gezien als een kansrijk project binnen NOVI de Peel. Daarom ondersteunt het programma IBP Vitaal Platteland Zuidoostelijke Zandgronden de Peel Natuurdorpen met een half miljoen euro. “Deze financiële bijdrage helpt enorm om het project tot een goed einde te brengen”, aldus Peelambassadeur en voorzitter Pierre Bos van Peel Natuurdorpen.

Nitraatuitspoeling, biodiversiteit, kringlooplandbouw en behoud van een gezonde bodem. Dit zijn actuele onderwerpen waar veel van boeren wordt verwacht als het gaat om verduurzaming van de landbouw. 

Noordoost-Brabant wordt gekenmerkt door rijke natuur en watergebieden. De structuur die natuur (groen) en water (blauw) in het landschap vormen, worden ‘groenblauwe structuren’ genoemd. 

Het Aa-dal is één van de gebieden in Brabant waar natuur en landbouw onder druk staan. Vraagstukken als verdroging als gevolg van klimaatverandering, uitputting van de bodem en teveel stikstofneerslag stapelen er op. Tegelijkertijd spelen in dit gebied de transitie naar een toekomstbestendige landbouw, de aanpak van vrijkomende agrarische gebouwen en ruimtelijke ontwikkelingen als energietransitie.

In het Peel-gebied komen verschillende maatschappelijke en economische opgaven samen. Het zijn opgaven die impact hebben op de verdeling van de beschikbare ruimte, en de leefbaarheid en vitaliteit van het gebied.