Van afvoerputje naar badkuip
Heel Nederland heeft te maken met een wateropgave maar de accenten verschillen per regio. Waar alle regio’s in elk geval mee te maken krijgen, is een tekort aan drinkwater. Noordoost-Brabant is met haar zandgronden extra kwetsbaar voor droogte en hitte. Bovendien ligt onze regio in het gebied waar in de toekomst het meeste noodweer wordt verwacht. Daarnaast heeft de regio te maken met een hoogteverschillen tot 48 meter. ‘s-Hertogenbosch ligt op het laagste punt en is daarmee als het ware het afvoerputje van de regio. Bij extreem weer stroomt al het water naar beneden en verandert deze stad in een ‘badkuip’ als we niet slim met het water aan de slag gaan.
Water als randvoorwaarde
De wateropgave raakt Noordoost-Brabant op alle fronten. Van economie en ruimtelijke ordening tot mobiliteit, natuurbeheer en landbouw. Zonder een robuust watersysteem komen bijvoorbeeld investeringen in woningbouw, bedrijventerreinen en duurzame landbouw in de knel. “Integrerend denken is cruciaal”, aldus Mario Jacobs, dijkgraaf Waterschap Aa en Maas en voorzitter van het RNOB portefeuillehoudersoverleg Duurzame leefomgeving.
Slim plannen met de Klimaatonderlegger
Om wateruitdagingen mee te nemen in besluitvorming, hebben de Brabantse waterschappen en de provincie de Klimaatonderlegger ontwikkeld. Deze slimme tool brengt de gevolgen van klimaatverandering - zoals droogte, hitte, wateroverlast en overstromingen - voor gebieden in Brabant letterlijk in kaart. De Klimaatonderlegger maakt bijvoorbeeld inzichtelijk waar water beter vastgehouden kan worden of welke gebieden extra hittebestendig moeten worden gemaakt. Het helpt bij het maken van keuzes voor ruimtelijke planning. Zo werd bijvoorbeeld in de gemeente Oss een deel van een geplande woonwijk anders gepositioneerd, omdat anders de kelders in de toekomst onder water zouden komen te staan.
Werk aan de winkel
De urgentie is duidelijk: de manier waarop het watersysteem is ingericht, heeft een grote impact op wonen, leven en werken in onze regio. De oplossing: een duurzaam en veerkrachtig watersysteem dat bestand is tegen klimaatverandering en andere invloeden die impact hebben op de waterhuishouding. Enkele maatregelen zijn:
- Grondwaterpeil verhogen in het landelijk gebied voor voldoende schoon water en om verdroging tegen te gaan.
- Vergroenen (meer natuur) en verblauwen (vernatten) van steden om hitte en wateroverlast op te vangen.
- Sponswerking van de bodem verbeteren om piekbuien op te vangen en water langer vast te houden.
- Verduurzamen van bedrijventerreinen door minder asfalt en meer groen.
Binnen onze regio dragen alle overheden een steentje bij. Mario “Het watersysteem klimaatbestendig maken is het werkterrein van de waterschappen. De gemeenten zijn aan zet voor de grondwaterstand in de stad, managen van het stedelijk afvalwater en het verwerken van regenwater (hemelwater). De rol van RNOB is gericht op het agenderen van de wateropgave en dat water in de verschillende regionale uitvoeringsprogramma’s wordt meegenomen.”
Waterbewustzijn vergroten
Naar de toekomst toe zullen gemeenten en waterschappen goed voorbereid moeten zijn op te veel en te weinig water. En op extremer weer. Het start met bewustwording. Tijdens de bestuurlijke Regiodag van 28 november jl. beaamden de bestuurders het belang om samen op te trekken in de wateropgave en riepen op om het waterbewustzijn in onze regio te vergroten. Op 26 maart a.s. staat water daarom op de agenda op de Regionale Raadsledenbijeenkomst in Oss. Dan gaat Mario Jacobs met raadsleden in gesprek over de opgaven en kansen van water in hun gemeente.
