Beleidskader Toekomstbestendig Bestuur

De provincie, gemeenten en waterschappen in Brabant werken gezamenlijk aan grote maatschappelijke en economische uitdagingen. Om dit met elkaar duurzaam te kunnen blijven doen, is een toekomstbestendig bestuur nodig. Gelukkig is de basis stevig: samenwerking zit in het DNA. Het beleidskader Toekomstbestendig Bestuur 2024-2030 beschrijft waar kansen voor verbetering liggen. Het kader richt zich op vier ambitieuze doelstellingen voor het bestuur: slagvaardig, democratisch, rechtmatig en veilig & weerbaar.

“Het zijn best ongrijpbare thema’s die bovendien nooit af zijn. Daarom hebben we op papier gezet hoe we willen samenwerken met gemeenten en waterschappen. Het geeft duidelijkheid over waar we als provincie de komende jaren in willen investeren”, licht Bram toe. Hij ziet een inhoudelijke verschuiving in het beleidskader in vergelijking met een decennium geleden. “Toen keken we vooral naar structuren en verantwoordelijkheden. Tegenwoordig gaat het veel meer om kennisdelen, inspiratie ophalen, ontmoeting organiseren en een netwerk vormen.” 

Bram: “Je hebt draagvlak en slagkracht nodig om je doelstellingen te kunnen realiseren. De provincie kan dit niet alleen en zoekt naar manieren om dat samen met gemeenten, waterschappen en regio’s te doen. In een brainstorm praten we met elkaar door over hoe zij vinden dat het openbaar bestuur ervoor staat, wat zij verwachten van de provincie en welke instrumenten of acties zij terug willen zien in de uitvoeringsagenda.” 

Verschil met andere regio’s zit in de manier van organiseren en in omvang

“Met het beleidskader streven we er ook naar om de slagkracht en democratische legitimiteit van de regionale samenwerkingsverbanden te versterken. Complexe opgaven, zoals mobiliteit, wonen en arbeidsmarkt, kunnen we als provincie niet met individuele gemeenten oppakken. De opgaven zijn groter dan individuele gemeenten en er zijn verschillen tussen de regio’s in Brabant. De provincie bepaalt niet wat er belangrijk is in regio’s. Zij sluit aan, en helpt en stuurt mee.” 

Bram vindt RNOB als regionaal samenwerkingsverband een mooie schaal waarop je met elkaar ingewikkelde vraagstukken kunt aanpakken. “RNOB heeft een heldere agenda en een klein en slagvaardig regiobureau. Er is een nauwe verbinding tussen gemeenten, waterschappen en andere stakeholders. De kracht zit in elkaar ontmoeten, elkaar leren kennen en elkaar iets gunnen. Daar heeft RNOB de afgelopen jaren veel in geïnvesteerd. Dan kun je meters maken.”  

De provincie ziet een regio die bewust kiest voor verbinding in verschillende richtingen. Met elkaar, maar zeker ook richting Nijmegen, Eindhoven en Venlo. Dat maakt het mogelijk om op een flexibele en pragmatische manier zaken aan te pakken. 

Creëer draagkracht

Bram vindt dat in alle overheidslagen nog meer de verbinding met zowel volksvertegenwoordiging als inwoners opgezocht mag worden. De radentour van AgriFood Capital, waar RNOB partner van is, vindt hij hier een mooi voorbeeld van. Hierin maken raadsleden kennis met mensen, veelal ondernemers, die bijdragen aan brede welvaart in de regio. “Blijf uitleggen aan inwoners, lokale overheid, provincie en Rijk wat je doet. Dat is cruciaal om draagvlak te creëren.”

Versterk elkaar

Iedere regio heeft iets anders nodig, iedere regio weet zelf heel goed wat er moet gebeuren en waar de prioriteiten moeten liggen (zie ook het rapport Elke regio telt voor de verschillen tussen regio’s). “In de afgelopen jaren is Noordoost-Brabant een zelfbewuste regio geworden waarin partijen duidelijk  formuleren wat ze willen en hoe ze dat willen bereiken. RNOB deed dit onder andere in de propositie voor de vijfde tranche van de Regio Deal onder de titel ’n goei leven en in het ruimtelijk voorstel dat RNOB aan de provincie aanbood. Als provincie proberen we vooral aan te sluiten bij de energie die aanwezig is in de regio. Hierdoor kun je samen een nog beter voorstel richting het Rijk presenteren. Een ander voorbeeld is de samenwerking tussen provincie en regio rondom het longcovid centrum dat we in Bernhoven willen opzetten. Van buitenaf wordt gezien: in deze regio zit een bepaalde energie.”

Blijf in elkaar investeren 

De doorstroom in overheidsland is groot. Dat maakt het aangaan van lange termijn relaties lastig. Daarom is het volgens Bram van belang om te blijven investeren in samenwerking en wederzijds begrip. De vier Regiodagen van RNOB vindt hij daarvoor een mooi instrument. Maar Bram heeft ook een kritische noot: “Brabant is sterk in samenwerken en elkaar te vriend houden, maar soms mogen we ook wat scherper en kritischer zijn. Wees altijd duidelijk in wat je van elkaar verwacht en durf dat gesprek te voeren. Complexe samenwerking kan alleen werken als je elkaar kent, duidelijk durft te zijn én elkaar iets gunt. En dat gesprek hoeft niet altijd formeel of via een extra ingelast overleg plaats te vinden, de meerwaarde zit ‘m soms juist in dat informele kopje koffie.“