Digitale schoolzones voor verbeterde verkeersveiligheid
25 oktober 2023

Hoe kunnen data en navigatiesystemen de omgeving van scholen verkeersveilig(er) maken? Voor het antwoord op deze vraag startten gemeenten, het Rijk, de sectorvereniging voor het primair onderwijs en serviceproviders een proef met een ‘in-car waarschuwingssysteem’. Via deze dienst ontvangen automobilisten die in de buurt van een school komen een seintje en/of een alternatieve route. De eerste resultaten zijn positief.

delen

Schoolzones

In de buurt van (basis)scholen kan het heel druk zijn, vooral tijdens de ‘spits’ aan het begin en eind van de schooldag. Door drukte ontstaan voor kleine kinderen regelmatig onoverzichtelijke en daardoor gevaarlijke situaties. Bijvoorbeeld bij oversteekplaatsen waar auto's te snel rijden of door vrachtverkeer dat door woonwijken rijdt. Met alle gevolgen van dien…

Om de omgeving van een school veiliger te maken, zoeken gemeenten en scholen daarom samen naar manieren om de verkeersveiligheid te vergroten. Steeds vaker kiezen ze voor een zogenoemde ‘schoolzone’ als oplossing. Een schoolzones is een specifiek gebied rondom een school waar verkeersmaatregelen worden getroffen om de veiligheid van schoolgaande kinderen te waarborgen. Denk aan waarschuwingsborden, snelheidslimieten, verkeersdrempels en trottoirs met hekjes.

“Matig je snelheid”

In aanvulling op de fysieke maatregelen in schoolzones startten diverse wegbeheerders afgelopen voorjaar een proef met digitale schoolzones. Dat deden ze onder de vlag van Verkeersmanagement Informatie voor Route Advies (VM-IVRA). In deze proef kregen automobilisten via reisapps en navigatiesystemen een melding zodra zij een school naderen: “Je nadert een schoolzone. Matig je snelheid.” 

Deze in-car waarschuwingsdienst werd getest in een grootschalige pilot bij 447 scholen in de gemeenten Amsterdam, Rotterdam, ’s-Hertogenbosch, Helmond en Meierijstad. De proef richtte zich op zowel technische aspecten (zoals de werking van de dataverbinding en de datakwaliteit) als op organisatorische en functionele aspecten (zoals samenwerking, afspraken rond gegevenslevering en reikwijdte van de dienst). 

 

Belangrijke stap gezet 

De resultaten van de proef zijn veelbelovend. Er zijn nog wel verschillende verbeterpunten om aan te werken maar de kwaliteit van de data bleek goed, automobilisten vonden de informatie nuttig en geven ook aan hun rijgedrag te hebben aangepast. 

 

De deelnemende serviceproviders zijn enthousiast en positief over het delen van data. Uit de proef bleek onder andere dat schooltijdinformatie cruciaal is bij de datadeling. Gemeenten en provincies willen dit initiatief nu verder uitbreiden. Serviceproviders, autofabrikanten en ook de logistieke sector tonen serieuze interesse in de in-car waarschuwingsdienst zodat automobilisten schoolzones tijdens de spits kunnen ontwijken of hun rijstijl kunnen aanpassen.

Regionaal mobiliteitsbeleid 

De proef met de in-car dienst is uitgevoerd binnen het RNOB programma Duurzaam Bereikbaar. “Veilige mobiliteit is één van onze speerpunten in het regionale en lokale mobiliteitsbeleid”, aldus Jan van Burgsteden, wethouder gemeente Meierijstad en voorzitter Kopgroep Mobiliteit in RNOB. “Innovatie en data kunnen helpen om de stijgende ongevallen een halt toe te roepen. Daarom deden we aan deze proef mee. Hopelijk volgen straks alle gemeenten in Nederland.”

Landelijke opschaling

De proef met schoolzones is een veelbelovende stap in de richting van een verkeersveiligere schoolomgeving. Op basis van de positieve resultaten denken het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, NDW en VM-IVRA momenteel verder na over landelijke opschaling van deze pilot zodat digitale schoolzones in alle Nederlandse gemeenten gemeengoed wordt.

Samenwerkende partijen in-car pilot 

Het opzetten van een in-car-waarschuwingsdienst is een complexe technologische, logistieke en organisatorische operatie. Bij de proef waren dan ook diverse partijen betrokken: de gemeenten Amsterdam, Rotterdam, ’s-Hertogenbosch, Helmond en Meierijstad, Rijkswaterstaat, het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, het Nationaal Dataportaal voor Wegbeheer (NDW), de PO-raad (primair onderwijs) en de serviceproviders die in de proef hun data deelden via de apps Flitsmeister, Waze, Onderweg (Locatienet) en ANWB Onderweg. Data-intermediair GeoJunxion gebruikte de schoolzone data voor klanten in de logistieke en automotive sector. 

RNOB stimuleert en ondersteunt de Noordoost-Brabantse pilotgemeenten  - en ook de andere gemeenten  - bij het vinden van slimme oplossingen vanuit de samenwerking met SmartwayZ.NL en de Brabantbrede verkeersveiligheidsaanpak.